Maritieme bronnen op internet
Workshop Wurkgroep
Maritime Skiednis Fryske Akademy, vrijdag 5
november 2010, Tresoar, Leeuwarden
Presentatie: Hans Zijlstra, http://www.zijlvaart.nl (blog: http://sneuperdokkum.blogspot.com
)
Deze pagina geeft een overzicht van
bronnen op internet voor maritieme historici.
Online databases
VOC-opvarenden : http://vocopvarenden.nationaalarchief.nl/ De scheepssoldijboeken
vormen de basis van de personeelsadministratie van de Verenigde Oost-Indische
Compagnie (VOC). Per uitreis van elk schip worden daarin alle betaalde
opvarenden vermeld, in totaal zo'n 655.000 personen in de periode 1700-1794.
Ook enige boeken van voor 1700 zijn in de database opgenomen. Via Uitgebreid
Zoeken en het gebruik van wildcards is gericht te zoeken. Denk aan
spellingsvariaties en verschrijvingen. Dus Do**um
geeft alle varianten zoals Dokkum, Dockum, Doccum, Dokum. Sorteren kan op
Voornaam, Achternaam, Herkomst, Schip, en jaar van Uitreis. Selecties kunnen
worden ge-exporteerd als Excel-bestanden.
Directe link met database Dutch-Asiatic Shipping.
Dutch-Asiatic Shipping (1595-1795): http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DAS Tussen 1595 en 1795
vertrokken onder het gezag van de Verenigde Oostindische
Compagnie (VOC) en de aan de VOC tot 1602 voorafgaande voorcompagnieën meer dan
4700 schepen van Nederland naar Azië en ondernamen ruim 3400 schepen de
terugreis. Deze scheepvaart - basis voor de Nederlandse handel tussen Europa en
Azië - is in een systematisch overzicht ondergebracht in Dutch-Asiatic
Shipping. Zie ook http://www.inghist.nl/Onderzoek/rubrieken/overzeese_gebieden
Baltic Connections: http://www.balticconnections.net/ Het project (2005-2007) was gericht op het
samenstellen van een archief gids voor materialen met betrekking tot de
maritieme betrekkingen tussen de landen rond de Oostzee.
Sonttolregisters online: http://www.soundtoll.nl
De registers vormen de administratie van de tol die de koning van Denemarken
hief over de scheepvaart door de Sont, de zeestraat
tussen Zweden en Denemarken. Ze zijn (met enige hiaten in de eerste decennia)
bewaard gebleven voor de periode 1497 tot 1857, toen de tol werd opgeheven.
Vanaf 1574 is de serie vrijwel compleet. Project wordt voltooid in 2011. Een
klein deel is ook via de site van het Nationaal Archief in te zien: http://www.nationaalarchief.nl/sont/
Pondtolregisters Elbing (1585-1700) http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/Elbing
Zoeken in alle publicaties van Instituut voor Nederlandse Geschiedenis: http://www.inghist.nl/
Zweedse Oost-Indische Compagnie (1731-1813): http://www.ub.gu.se/samlingar/handskrift/ostindie/
Nederlandse plaatsen die voorkomen in de database als plaats van herkomst (sok amnen=zoek plaatsen): Amsterdam, Holland, Rotterdam,
Zeeland. Vermoedelijk betrof het dus meer de VOC Kamer waar ze vandaan kwamen
Schippersnamen in Provinciaal Bestuurlijk Archief Friesland, vanaf 1813: http://www.altijdstrijdvaardig.nl/schipfrlindex.htm
, onderdeel van http://www.altijdstrijdvaardig.nl/
van Anton Musquetier. Ook schippers uit de Kohiers der families 1674 en 1742 van Zijpe
en Schippers die in Achtkarspelen begraven zijn: http://altijdstrijdvaardig.nl/h1-begrschipachtk.htm
Onderscheidingen van zeelieden uit de koopvaardij tijdens de Eerste
Wereldoorlog: http://www.nationalarchives.gov.uk/documentsonline/browse-refine.asp?CatID=45&searchType=browserefine&pagenumber=1&query=*&queryType=1
Zoeken kan op naam en geboorteplaats. Let op: het is deels een betaal database,
dus de details kosten geld.
Friezen in de koopvaardij vanaf ca 1800 tot heden: http://www.spanvis.nl/Nederlandse%20zeilschepen/index.htm
Piet Boltjes uit Amsterdam een bestand online gezet,
waarbij op naam van Schip en Opvarende gezocht kan worden. Hierin staan ook
Friese opvarenden van de SS Leerdam die op weg naar
Buenos Aires verging.
Zeebrieven: http://home.hccnet.nl/mwk/zeebrieven.html
Register van schippers uit o.a. Ameland, Anjum,
Dokkum, Texel en Vlieland, 1705-1715
Sailing Letters: http://www.kb.nl/sl/index.html
Database met 38.000 Nederlandse brieven en documenten. Dat is een deel van de
buit die Engelse kapers in de zeventiende en achttiende eeuw veroverden op
Nederlandse schepen.
Brieven als Buit: http://www.brievenalsbuit.nl/ Voorbeelden van brieven uit Sailing Letters door Universiteit Leiden.
Noord Nederlands Scheepvaartmuseum: http://www.noordelijkscheepvaartmuseum.nl/nl/collectie-en-onderzoek/onderzoek/monsterrollen Bemanningsgegevens uit het archief van het
gewest Fivelingo in de Franse tijd, de
gemeentearchieven van Aa en Hunze, Delfzijl, De Marne, Hoogezand-Sappemeer en Wildervank,
het Fries Scheepvaartmuseum in Sneek en het Noordelijk Scheepvaartmuseum in
Groningen over de periode 1803 – 1937. De database van monsterrollen op deze
website bevat 44.012 records van 19.265 zeelieden en 9.774 vermeldingen van
2.802 schepen. Zoeken op Familienaam, Scheepsnaam, Woonplaats.
Maritiem-Historische Databank: http://marhisdata.nl/index2.php
(Tab Database) De maritieme gegevensbron voor de koopvaardijschepen van de Benelux-landen vanaf 1813. Zoeken op Scheepsnaam, Naam
Gezagvoerder, IMO nummer en Roepletters.
Piet’s Scheepsindex: http://scheepsindex.nl/ Zoeken op Personen, Schepen en Thuishaven.
MarineTraffic: http://www.marinetraffic.com/ais/nl/default.aspx
Kaart met schepen in real time. Scheepsbewegingen en
posities wereldwijd.
Shipping database: http://www.shippingdatabase.com/ Wereldwijde database met
meer dan 100.000 scheepsnamen. Zoeken na (gratis) registratie.
Miramar Shipindex: http://www.miramarshipindex.org.nz/
Wereldwijde database met schepen vanaf begin 19e eeuw. Kosten: 19
euro per jaar.
Scheepsramp Japan Tweede Wereldoorlog: http://members.iinet.net.au/~vanderkp/junyopg1.html In September 1944
overleden 5620 Nederlandse, Engelse, Australische en Amerikaanse
Krijgsgevangenen en Javaanse slaven toen de 5000 ton Japanse vrachtboot Junyo Maru - onder Japans
commando - getorpedeerd werd. Via Ctrl F zoeken in de
lijst.
Geheugen van Nederland: http://www.geheugenvannederland.nl/
478.206 beelden uit 94 collecties van 81
instellingen. O.a. Atlassen Scheepvaartmuseum, Noord-Amerika- Nederland 1609-1960,
Oostzeehandel, NL-Japan, NL-Engeland,
Fries Scheepvaartmuseum.
Maritieme musea:
Maritiem Digitaal: http://www.maritiemdigitaal.nl/ Gezamenlijke database van een aantal
belangrijke maritieme musea, waarin gegevens kunnen worden opgezocht over
voorwerpen en literatuur die zich in deze musea bevinden.
Museumcollecties: http://www.musip.nl/ Museaal Inventarisatie Project, http://www.musip.nl/search.aspx
Fries Scheepvaartmuseum: http://www.friesscheepvaartmuseum.nl/
Maritieme Kalender
Scheepvaartmuseum: http://www.scheepvaartmuseum.nl/collectie/maritieme-kalender?j=&m=8&d=17
Boeken online:
Friese Admiraliteit boven water, Eimert
Smits: http://www.angelfire.com/vt/sneuper/admdokkum.html
Admiraliteit van Friesland Notulen- en
Resolutieboeken 1599 en 1601: http://www.mpaginae.nl ; 1599: http://www.mpaginae.nl/Admiraliteit1599/adm99frm.htm
; 1601: http://www.mpaginae.nl/Admiraliteit1601/adm1601s.htm
; Convoyen en Licenten 1599:
http://www.mpaginae.nl/Admiraliteit1599/ConvLic.htm
Gedigitaliseerde boeken: http://books.google.com/ Ook nieuwe van
Uitgeverij Verloren: http://books.google.com/books/p/uitgeverij_verloren
Deel 1 t/m 53 van de Werken van de Linschoten-Vereeniging: http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/collecties/linschoten
Collectie van de Linschoten-Vereeniging; van
zeehelden en avonturiers: reisverhalen uit de 16e en 17e eeuw
Hakluyt Society: http://www.hakluyt.com/ De Engelse tegenhanger van de Linschoten Vereeniging, met
online artikelen over bv The Circumnavigation of the
Globe by Pieter Esaiasz. de
Lint 1598-1603
Dagboek Wytze Gerbens Hellinga, rond 1795: http://www.friesgenootschap.nl/dvfdoc/wytze_gerbens_hellinga.htm
Visboek Adriaen Coenen: http://www.kb.nl/bladerboek/visboek/index.html
Antiquarische boeken: http://www.antiqbook.nl
Online forums:
Kustvaartforum: http://www.kustvaartforum.com Hier kunt u online maritieme
vragen stellen die door kenners beantwoord kunnen worden. Vergelijkbaar met Tresoar forum. Met veel oude kustvaarders die veel van
vroeger weten, incl fotos.
Engelse oorlogen: http://anglo-dutch-wars.blogspot.com/
Scheepsinformatie van oa de Admiraliteit van
Friesland
Ego-documenten, enkele voorbeelden
Een interessant reisverslag van een noordelijke adelborst 1e klas uit 1834
op linieschip De Zeeuw:
http://www.lewevanaduard.nl/
300 jaar handel in suiker 1695-1905, Brazilië: http://d-compu.dyndns.org/genbook/blokland/suiker_deel04c.htm
Specifiek: Alerting
services
Google Alerts: Met Google-meldingen ontvangt u via email updates van de
nieuwste zoekresultaten op Google (web, nieuws enz.) gebaseerd op de
zoekopdracht of het onderwerp dat u hebt opgegeven. http://www.google.nl/alerts via
Gratis Gmail-account op http://www.gmail.com
Scirus alerts http://www.scirus.com is de meest uitgebreide wetenschappelijk
onderzoek tool op het internet. Met meer dan 410
miljoen wetenschappelijke artikelen geïndexeerd bij de laatste telling, laat
onderzoekers niet alleen de inhoud van een tijdschrift doorzoeken, maar ook
wetenschappers 'homepages, cursusmateriaal, pre-print
server materiaal, octrooien en institutionele repository
en website informatie. (bv International Journal of Maritime History, http://www.mun.ca/mhp/ijmh.htm en Journal of Maritime Research http://www.jmr.nmm.ac.uk/ International Journal of Naval History: http://www.ijnhonline.org/ )
RSS: http://ww.google.nl/reader
Cartografie:
Tijdschrift voor Geschiedenis van Kartografie: http://www.caert-thresoor.nl/
Cartografie Startpagina: http://cartografie.startpagina.nl/
Kranten:
Zoeken in kranten 1618-1995, http://kranten.kb.nl/ Overzicht beschikbare
kranten op http://kranten.kb.nl/documents/Beschikbare_kranten_alfabetisch_13-9-2010.pdf
Krant van toen: http://www.archiefleeuwardercourant.nl
Leeuwarder Courant vanaf 1752, Nieuwsblad vh Noorden,
en vele regionale Friese kranten.
Digitale Bronbewerkingen, Buitenbeentjes: http://geneaknowhow.net/digi/buitenb-n.html
Overige:
Tanap-net: Towards a New Age of Partnership. Overzicht van overzeese VOC-archieven: http://www.tanap.net
Als website verdwenen is kun je
toch vaak een en ander nog terugvinden: Typ of kopieer de URL dan in op Archive.org
Archiefzoeker: http://www.archiefzoeker.nl/
zoekwoord: schepen Lange lijst: collecties individuele (maritieme) musea
wel, passagierslijsten niet direct relevant.
Archieftoegangen: Archieven.nl
Vertalingen online: http://translate.google.nl