Maritieme bronnen op internet

Workshop Wurkgroep Maritime Skiednis Fryske Akademy, vrijdag 5 november 2010, Tresoar, Leeuwarden

 

Presentatie: Hans Zijlstra, http://www.zijlvaart.nl (blog: http://sneuperdokkum.blogspot.com )

 

Deze pagina geeft een overzicht van bronnen op internet voor maritieme historici.

 

Online databases

 

VOC-opvarenden : http://vocopvarenden.nationaalarchief.nl/ De scheepssoldijboeken vormen de basis van de personeelsadministratie van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Per uitreis van elk schip worden daarin alle betaalde opvarenden vermeld, in totaal zo'n 655.000 personen in de periode 1700-1794. Ook enige boeken van voor 1700 zijn in de database opgenomen. Via Uitgebreid Zoeken en het gebruik van wildcards is gericht te zoeken. Denk aan spellingsvariaties en verschrijvingen. Dus Do**um geeft alle varianten zoals Dokkum, Dockum, Doccum, Dokum. Sorteren kan op Voornaam, Achternaam, Herkomst, Schip, en jaar van Uitreis. Selecties kunnen worden ge-exporteerd als Excel-bestanden. Directe link met database Dutch-Asiatic Shipping.

 

Dutch-Asiatic Shipping (1595-1795): http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DAS Tussen 1595 en 1795 vertrokken onder het gezag van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) en de aan de VOC tot 1602 voorafgaande voorcompagnieën meer dan 4700 schepen van Nederland naar Azië en ondernamen ruim 3400 schepen de terugreis. Deze scheepvaart - basis voor de Nederlandse handel tussen Europa en Azië - is in een systematisch overzicht ondergebracht in Dutch-Asiatic Shipping. Zie ook http://www.inghist.nl/Onderzoek/rubrieken/overzeese_gebieden

 

Baltic Connections: http://www.balticconnections.net/  Het project (2005-2007) was gericht op het samenstellen van een archief gids voor materialen met betrekking tot de maritieme betrekkingen tussen de landen rond de Oostzee.

Sonttolregisters online: http://www.soundtoll.nl De registers vormen de administratie van de tol die de koning van Denemarken hief over de scheepvaart door de Sont, de zeestraat tussen Zweden en Denemarken. Ze zijn (met enige hiaten in de eerste decennia) bewaard gebleven voor de periode 1497 tot 1857, toen de tol werd opgeheven. Vanaf 1574 is de serie vrijwel compleet. Project wordt voltooid in 2011. Een klein deel is ook via de site van het Nationaal Archief in te zien: http://www.nationaalarchief.nl/sont/

Pondtolregisters Elbing (1585-1700)  http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/Elbing Zoeken in alle publicaties van Instituut voor Nederlandse Geschiedenis: http://www.inghist.nl/ 

Zweedse Oost-Indische Compagnie (1731-1813): http://www.ub.gu.se/samlingar/handskrift/ostindie/ Nederlandse plaatsen die voorkomen in de database als plaats van herkomst (sok amnen=zoek plaatsen): Amsterdam, Holland, Rotterdam, Zeeland. Vermoedelijk betrof het dus meer de VOC Kamer waar ze vandaan kwamen

Schippersnamen in Provinciaal Bestuurlijk Archief Friesland, vanaf 1813: http://www.altijdstrijdvaardig.nl/schipfrlindex.htm , onderdeel van http://www.altijdstrijdvaardig.nl/ van Anton Musquetier. Ook schippers uit de Kohiers der families 1674 en 1742 van Zijpe en Schippers die in Achtkarspelen begraven zijn: http://altijdstrijdvaardig.nl/h1-begrschipachtk.htm

Onderscheidingen van zeelieden uit de koopvaardij tijdens de Eerste Wereldoorlog: http://www.nationalarchives.gov.uk/documentsonline/browse-refine.asp?CatID=45&searchType=browserefine&pagenumber=1&query=*&queryType=1 Zoeken kan op naam en geboorteplaats. Let op: het is deels een betaal database, dus de details kosten geld.

Friezen in de koopvaardij vanaf ca 1800 tot heden: http://www.spanvis.nl/Nederlandse%20zeilschepen/index.htm Piet Boltjes uit Amsterdam een bestand online gezet, waarbij op naam van Schip en Opvarende gezocht kan worden. Hierin staan ook Friese opvarenden van de SS Leerdam die op weg naar Buenos Aires verging.

Zeebrieven: http://home.hccnet.nl/mwk/zeebrieven.html Register van schippers uit o.a. Ameland, Anjum, Dokkum, Texel en Vlieland, 1705-1715

Sailing Letters: http://www.kb.nl/sl/index.html Database met 38.000 Nederlandse brieven en documenten. Dat is een deel van de buit die Engelse kapers in de zeventiende en achttiende eeuw veroverden op Nederlandse schepen.

 

Brieven als Buit: http://www.brievenalsbuit.nl/  Voorbeelden van brieven uit Sailing Letters door Universiteit Leiden.

 

Noord Nederlands Scheepvaartmuseum: http://www.noordelijkscheepvaartmuseum.nl/nl/collectie-en-onderzoek/onderzoek/monsterrollen  Bemanningsgegevens uit het archief van het gewest Fivelingo in de Franse tijd, de gemeentearchieven van Aa en Hunze, Delfzijl, De Marne, Hoogezand-Sappemeer en Wildervank, het Fries Scheepvaartmuseum in Sneek en het Noordelijk Scheepvaartmuseum in Groningen over de periode 1803 – 1937. De database van monsterrollen op deze website bevat 44.012 records van 19.265 zeelieden en 9.774 vermeldingen van 2.802 schepen. Zoeken op Familienaam, Scheepsnaam, Woonplaats.

Maritiem-Historische Databank: http://marhisdata.nl/index2.php (Tab Database) De maritieme gegevensbron voor de koopvaardijschepen van de Benelux-landen vanaf 1813. Zoeken op Scheepsnaam, Naam Gezagvoerder, IMO nummer en Roepletters.

 

Piet’s Scheepsindex: http://scheepsindex.nl/  Zoeken op Personen, Schepen en Thuishaven.

 

MarineTraffic: http://www.marinetraffic.com/ais/nl/default.aspx Kaart met schepen in real time. Scheepsbewegingen en posities wereldwijd.
 
Shipping database: http://www.shippingdatabase.com/ Wereldwijde database met meer dan 100.000 scheepsnamen. Zoeken na (gratis) registratie.
 
Miramar Shipindex: http://www.miramarshipindex.org.nz/ Wereldwijde database met schepen vanaf begin 19e eeuw. Kosten: 19 euro per jaar.

 

Scheepsramp Japan Tweede Wereldoorlog: http://members.iinet.net.au/~vanderkp/junyopg1.html  In September 1944 overleden 5620 Nederlandse, Engelse, Australische en Amerikaanse Krijgsgevangenen en Javaanse slaven toen de 5000 ton Japanse vrachtboot Junyo Maru - onder Japans commando - getorpedeerd werd. Via Ctrl F zoeken in de lijst.

 

Geheugen van Nederland: http://www.geheugenvannederland.nl/  478.206 beelden uit 94 collecties van 81 instellingen. O.a. Atlassen Scheepvaartmuseum, Noord-Amerika- Nederland 1609-1960, Oostzeehandel, NL-Japan, NL-Engeland, Fries Scheepvaartmuseum.

 

Maritieme musea:

 

Maritiem Digitaal: http://www.maritiemdigitaal.nl/  Gezamenlijke database van een aantal belangrijke maritieme musea, waarin gegevens kunnen worden opgezocht over voorwerpen en literatuur die zich in deze musea bevinden.

 

Museumcollecties: http://www.musip.nl/  Museaal Inventarisatie Project, http://www.musip.nl/search.aspx

 

Fries Scheepvaartmuseum: http://www.friesscheepvaartmuseum.nl/ 

 

Maritieme Kalender Scheepvaartmuseum: http://www.scheepvaartmuseum.nl/collectie/maritieme-kalender?j=&m=8&d=17

Boeken online:

 

Friese Admiraliteit boven water, Eimert Smits: http://www.angelfire.com/vt/sneuper/admdokkum.html

 

Admiraliteit van Friesland Notulen- en Resolutieboeken 1599 en 1601: http://www.mpaginae.nl ; 1599: http://www.mpaginae.nl/Admiraliteit1599/adm99frm.htm ; 1601: http://www.mpaginae.nl/Admiraliteit1601/adm1601s.htm ; Convoyen en Licenten 1599: http://www.mpaginae.nl/Admiraliteit1599/ConvLic.htm

 

Gedigitaliseerde boeken: http://books.google.com/ Ook nieuwe van Uitgeverij Verloren: http://books.google.com/books/p/uitgeverij_verloren

 

Deel 1 t/m 53 van de Werken van de Linschoten-Vereeniging: http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/collecties/linschoten Collectie van de Linschoten-Vereeniging; van zeehelden en avonturiers: reisverhalen uit de 16e en 17e eeuw

 

Hakluyt Society: http://www.hakluyt.com/ De Engelse tegenhanger van de Linschoten Vereeniging, met online artikelen over bv The Circumnavigation of the Globe by Pieter Esaiasz. de Lint 1598-1603

 

Dagboek Wytze Gerbens Hellinga, rond 1795: http://www.friesgenootschap.nl/dvfdoc/wytze_gerbens_hellinga.htm

 

Visboek Adriaen Coenen: http://www.kb.nl/bladerboek/visboek/index.html

 

Antiquarische boeken: http://www.antiqbook.nl

 

Online forums:
Kustvaartforum: http://www.kustvaartforum.com Hier kunt u online maritieme vragen stellen die door kenners beantwoord kunnen worden. Vergelijkbaar met Tresoar forum. Met veel oude kustvaarders die veel van vroeger weten, incl fotos.

 

Engelse oorlogen: http://anglo-dutch-wars.blogspot.com/ Scheepsinformatie van oa de Admiraliteit van Friesland

 

Ego-documenten, enkele voorbeelden

 

Een interessant reisverslag van een noordelijke adelborst 1e klas uit 1834 op linieschip De Zeeuw:
http://www.lewevanaduard.nl/

 
300 jaar handel in suiker 1695-1905, Brazilië: http://d-compu.dyndns.org/genbook/blokland/suiker_deel04c.htm

Specifiek: Alerting services
Google Alerts:
Met Google-meldingen ontvangt u via email updates van de nieuwste zoekresultaten op Google (web, nieuws enz.) gebaseerd op de zoekopdracht of het onderwerp dat u hebt opgegeven. http://www.google.nl/alerts via Gratis Gmail-account op http://www.gmail.com

Scirus alerts http://www.scirus.com  is de meest uitgebreide wetenschappelijk onderzoek tool op het internet. Met meer dan 410 miljoen wetenschappelijke artikelen geïndexeerd bij de laatste telling, laat onderzoekers niet alleen de inhoud van een tijdschrift doorzoeken, maar ook wetenschappers 'homepages, cursusmateriaal, pre-print server materiaal, octrooien en institutionele repository en website informatie. (bv International Journal of Maritime History, http://www.mun.ca/mhp/ijmh.htm  en Journal of Maritime Research http://www.jmr.nmm.ac.uk/  International Journal of Naval History: http://www.ijnhonline.org/  )

RSS: http://ww.google.nl/reader

Cartografie:

Tijdschrift voor Geschiedenis van Kartografie:  http://www.caert-thresoor.nl/

Cartografie Startpagina: http://cartografie.startpagina.nl/

Kranten:
Zoeken in kranten 1618-1995, http://kranten.kb.nl/ Overzicht beschikbare kranten op http://kranten.kb.nl/documents/Beschikbare_kranten_alfabetisch_13-9-2010.pdf 

Krant van toen: http://www.archiefleeuwardercourant.nl Leeuwarder Courant vanaf 1752, Nieuwsblad vh Noorden, en vele regionale Friese kranten.

Digitale Bronbewerkingen, Buitenbeentjes: http://geneaknowhow.net/digi/buitenb-n.html

Overige:

Tanap-net: Towards a New Age of Partnership. Overzicht van overzeese VOC-archieven: http://www.tanap.net

 

Als website verdwenen is kun je toch vaak een en ander nog terugvinden: Typ of kopieer de URL dan in op Archive.org


Archiefzoeker: http://www.archiefzoeker.nl/  zoekwoord: schepen  Lange lijst: collecties individuele (maritieme) musea wel, passagierslijsten niet direct relevant.


Archieftoegangen:  Archieven.nl


Vertalingen online:  http://translate.google.nl